Қазіргі уақытта донорлық тіндердің және органдардың шектеулі қолданылуы, трансплантациялаудан бас тарту проблемалары және көптеген қиындықтар шешілмеген проблемалар болып қала береді және практикалық урологияның өзекті мәселесі болып табылады. Зерттеудің мақсаты урологиядағы жануарлардың шикізатынан тысқары матрицаны реконструкциялық биологиялық материал ретінде зерттеу болды. Баламалы материалдарды іздестіру «жасушааралық хенобрин» деп аталатын зерттеуді жүргізуге әкелді. Қолданылған әдебиетте 20 жыл тереңдікте нефропекстегі децелляцияланған ксенобрейнді қолдану туралы деректер табылған жоқ.

Әдебиеттік шолуда қызыл иек рецессиясының таралуы туралы мәселе қарастырылды. Қызыл иек рецессиясының таралуының жоғары болу мәселелері туралы әдебиеттік мәліметтердің сараптамасы, сондай-ақ тіс-жақ жүйесінің аномалиялары және тістердің дистопиясы бар науқастарда қызыл иек рецессиясының таралуы мен білінетін ерекшеліктерінің аз зерттелуі, болжау және мүмкін болатын асқынуларды бағалау мақсатында диагностикалық және профилактикалық алгоритмдерді құрастырудың қажет екендігін сипаттайды.

Мақалада ақауларды шектейтін тістердің жинақталуымен ортопедиялық емдеудің талдауы қарастырылады. Имплантанттарды қолдану арқылы тістің тұтастығын қалпына келтіру туралы қолданыстағы хаттама бірқатар кемшіліктерге ие. Тіс имплантадағы конвергентті тістің және жасанды тәждің арқасында қалыптасқан тесіктер патологиялық тетікті бастайды және проблемалық аймақта морфологиялық өзгерістер туғызады.

Сүт безінің қатерлі ісігі - бұл көкірек тіннің cyr безі қатерлі ісігі. МАИР мәліметтері бойынша, жыл сайын әлемде 167114 жаңа сүт безі қатерлі ісігі тіркеледі. Онкологиялық қызметтің құрылымында бұл локализация көптеген жылдар бойы бірінші орында тұрды. Он миллионға жуық қатерлі ісік ауруларының 10-12 пайызы сүт безінің обыры. АҚШ-та жүргізілген зерттеулерге сәйкес, ересектердегі әйелдерде сүт безі қатерлі ісігі ауруының өсуі байқалады, атап айтқанда, менопаузаның басталуынан кейін болады. Науқастану қара нәсілді әйелдеріне қарағанда, ақ нәсілді әйелдерде жоғары. Дегенмен, осы көрсеткіштерге қарағанда, қара әйелдердегі сүт безінің қатерлі ісігінің өлім деңгейі жоғары. Қазақстанда онкопатология арасында бірінші кезекте сүт безі қатерлі ісігі бар. Өкінішке орай, ауру көрсеткіші жылдан жылға артып келеді. Әр түрлі этностық топтар арасында сүт безі қатерлі ісігінің пайда болуында айырмашылықтар бар, бұл әртүрлі халықтардың салт-дәстүрлері мен өмір салтына байланысты. Жақында сүт безі обырымен ауыратын науқастардағы нәсілдік айырмашылықтар мәселесі өзекті болды. Түрлі ұлт өкілдеріндегі емдеудің дараландыру дәуірінде, ісіктердің агрессивтілігі, оның иммуногистохимиялық сипаттамалары сияқты этникалық сипаттамаларды білу қажетті және логикалық көрінеді. Өткізілген әдеби шолу бұл мәселелер Америка Құрама Штаттарында жақсы түсіндірілгенін көрсетті. Еуропада, Азияда, Африкада, Оңтүстік Америкада мұндай зерттеулер жоқ не болмаса пациенттердің шағын үлгісі бар бірыңғай сипатта болады.

Бұл мақалада жақ-бет аймағының іріңді-қабыну процесстері қаралады, соңғы кездегі жақ-бет хирургиясының өзекті мәселелерінің бірі болып қала бермек. Ағзаның спецификалық емес және иммунологиялық реактивтілігі төмендегідей аурулардың жоғары жиілігінәң байланысымен түсіндіріледі, созылмалы стресс, тамақтанудың бұзылуы, алкогольді ішімдіктерді жиі қолдану, нашақорлыққа бейімділік, антибактериальді дәрілерді бақылаусыз қолдану, жағымсыз экологиялық жағыдайлар, қабыну процесстерінің таралуы және ағымының өсуі, клиникалық көріністердің өзгеруі, мынандай асқынулардың пайда болуына әкеледі, ковернозды қойнаудың тромбозы, бас миының абсцессі, медиостенит және сепсис, осының бәрі өлім қаупіне әкеледі. Қазіргі уақытта жақ-бет аймағының іріңді қабыну процессі жиі аралас зақымданулармен басталады, яғни басқа аймақтарға таралады, оны емлдеуге басқа аймақтың мамандарын тартуға тура келеді.

2013 жылы «Байқоңыр» ғарыш айлағының «Протон-М» ракетасы құлаған жеріне таяу маңдағы Төретам кенті мен Ақай ауылы тұрғындарының денсаулық жағдайын бағалау мақсатында Әйтеке би салыстыру кенті тұрғындарымен салыстыру үшін скрининг жүргізілді. Төретам кентінде 665 адам, Ақай ауылында 270 адам, Әйтеке би кентінде 665 адам зерттелді. Зерттелушілердің жас-жыныс айырмашылықтарымен стандартталған көрсеткіштер Ақай ауылы тұрғындарының арасында патологиялық зақымдану деңгейінің Әйтеке би салыстыру кенті тұрғындарымен салыстырғанда едәуір жоғары екенін көрсеткен, соның ішінде жалпы патология, жүрек-буын жүйесі, ас қорыту, сүйек-буын және эндокринді жүйелердің аурулары бойынша. Төретам кентінде де Әйтеке би салыстыру кенті тұрғындарымен салыстырғанда стандартталған көрсеткіштер жоғары болған. Әйтеке би салыстыру кентінде интенсивті және стандартталған көрсеткіштер бойынша сау тұрғындар көрсеткіші барынша жоғары. Патологиялық зақымдану деңгейлерінің анықталған айырмашылықтары барынша тереңірек зерттеулерді талап етеді.

Мақалада әлем елдерінің тұрғындары арасында цереброваскулярлы патологияның проблемаларына арналған. Өлім-жітімге байланысты цереброваскулярлы аурулар - әлем елдерінің қатарында жетекші орындардың бірі. Бүгінгі әлемде инсульт қ проблема деп жарияланды, ол адамдардың денсаулығы мен өміріне қауіп төндіреді. Жыл сайын әлемде 17 миллионнан астам адам инсульттан зардап шегеді, оның 70 пайызы орташа табысы немесе аз табысы бар елдерде тұрады. Қазақстан Республикасында инсульт миокардтан және қатерлі ісік ауруларынан кейінгі ең көп таралған болып табылады.

Тұрғындардың қызылшаға қарсы ұжымдық иммунитет жағдайының серологиялық мониторингі вакцинамен басқарылатын жұқпаларды эпидемиологиялық қадағалаудың міндетті элементі болып саналады. Зерттеудің мақсаты тұрғындардың қызылшаға қарсы вакцинадан кейінгі иммунитетінің серологиялық мониторингін зерделеу саналады. Серологиялық мониторингтің нәтижесі бойынша зерттелушілердің 80% жасы 15-тен 25-ке дейінгі 1-ші индикаторлық топқа жатқызылған. G классындағы иммуноглобулиндерінің титрінің талдауы бойынша олардың орташа мәні 2,34ХБ/мл (СИ 2,19-2,49) сәйкес. G классындағы иммуноглобулиндерінің титрінің мәндерінің жас аралығы бойынша таралуында ең үлкен титр мәні 18ХБ/мл 45-тен 50 жас аралығында байқалады.

«Қазіргі заманда ЖИТС-тің дүниежүзінде және Қазақстанда таралу жиілігі және оның қоғамдағы әлеуметтік-медицинадық мәселе ретінде қаралуы» атты мақаласы Қарағанды облысында індет концентрациялы кезеңде және АИТВ жұқтыру қауіпі жоғары болып келетін халық арасында, яғни инъекциялық есірткіні тұтынушылар (ИЕТ) арасында көп таралған. Инъекциялық есірткіні тұтынушылар АИТВ жұқтыру қауіпі жоғары: қамалған адамдар, жыныстық қатынаспен айналысатын әйелдер (ЖҚАӘ), ерлермен жыныстық қатынасқа түсетін ерлер (ЕЖҚТЕ) секілді халықтың басқа да әлсіз тобының құрамына кірген.

Мидың инсульты бүкіл әлемде мүгедектіктің негізгі көздерінің бірі болып табылады және, атап айтқанда, Қазақстанда халықтың тұрақты мүгедектігін тудырады. 2014 жылы әлемде инсульттан 6,7 миллион адам қаза тапты. Бүгінгі күні әлемде инсульттан кейін алғашқы төрт апта ішінде өлімнің орташа деңгейі 17-34%-ды құрайды. Экономикалық дамыған елдердегі жыл сайынғы өмір сүру деңгейі 57-92%-дан өзгереді. Қазақстанда 28 күндік өлім көрсеткіші 22,4%, ал бір жылдық өмір сүру деңгейі 67,7% құрайды. Жұмыста Қарағанды облысындағы ми-қан айналымы ауруларының пациенттерінің өлімін талдауы көрсетілген.

Мақаласы Қарағанды облысынадғы болып жатқан инсульттарды зерттеуге арналған. Қазіргі таңда церебральді инсульт тұрғындар арасында көп таралғандықтан және соның салдарынан мүгеделіктің көбеюі мен осы сырқаттылықтың арқасында өлімнің көбеюі медициналық-әлеуметтік мәселе болып тұр. 2004 жылы ДДСҰ, Дүниежүзіл инсульт федерациясы және инсульт бойынша дүниежүзілік конгресс әлемнің бүкіл халқының денсалуығына инсульттің (Ванкувер,Канада) глобальдік эпидемиясы куіп тигізп тұр деп үндеу салды.

Инспирон дәрісінің клиникалық тиімділігі мен қауіпсіздігін зерттеу үшін бронхөкпенің вирусты-бактериалды патологияларымен сырқат 2 жастан бастап 10 жасты қоса алғанда 100 бала тексерілген. Негізгі топ 50 бала Инспиронды, бақылау тобы (50 бала) - амброксолдықолданған. Дәрінің тиімділігі мен қауіпсіздігі бронхтыобструктивті синдромның, жөтелдің, ентігудің динамикасы, тыныс алу мүшелерінің физикалды көрсеткіштері, төзімділігі мен аллергиялық реакциялар бойынша бағаланды. Жүргізілген зерттеулер Инспирон дәрісінің тиімділігінің жоғары екенінкөрсетті. Бронхтыобструктивтің айқын басылуын, муколитикалық, жөтелге қарсы, қақырықтың шығуын жеңілдету тиімділігінің айқындығы анықталды. Бірде бір жағдайда аллергиялық реакциялар мен ларингоспазм тіркелмеген. Балалардың стационарда емделу күндерінің едәуір қысқаруы байқалған, бұл медициналық мекемелерде ем және тексеру жүргізуге кететін шығынның азаюына әсерін тигізді.

Ұсынылған зерттеудің мақсаты арнайы медициналық қызметте өкпенің созылмалы обструктивтік ауруының маусымдық жағдайларын өткір симптоматикамен анықтау болып табылады. Барынша дәл диагноз қою мақсатында, арнайы медициналық тексерумен қатар, стандартты өкпе рентгенографиясы мен спирометрия сияқты параклиникалық зерттеулер қолданылған.

Қазіргі уақытта жүрек-буын және тыныс алу-өкпе патологиясы ауыру менөлім-жітімнің жоғары деңгейіне байланысты барынша шұғыл медициналық және әлеуметтік мәселелер болып табылады. Ұсынылған жұмыс пациенттерді емдеудің жекелеген жағдайларына назар аударуға бағытталған, оларға өткір респираторлық симптоматикаға медициналық тексеру жүргізілген. Зерттеу үшін іріктелген пациенттердің қосалқы аурулары, өткір және/немесе кенет басталған созылмалы респираторлық ауруы мен кардиостимулятор пайдалануды талап ететін жүрек-буын аурулары болған. Стандарттық рентгенография мен кеуде клеткасының анамнезі сияқты көптеген зерттеулерден кейін, респираторлық және жүрек симптоматикасының комбинациясы анықталды. Осы зерттеу сол сияқты осы аурулармен пациенттердің жағдайы, қатерлері туралы хабардар болуларын арттырады.

Мақсаты: Эндотелий дисфункцияның FABP4 биомаркер деңгейін анықтау және 2 тип қант диабетінің даму қауіп деңгейлерімен өзара байланысын зерттеу. Материалдар мен әдістер: Батыс Қазақстан обылысында 18-65 жас аралығындағы 389 респондентке қиғаш кросс-секциялық зерттеу жүргізілді. 2 тип қант диабетінің даму қауіпі FINDRISK шкаласымен бағаланды. Эндотелий дисфункцияның FABP4 биомаркерін анықтау XMap технологиясын қолдана отырып, қан сарысуын иммунофлуоресцентті әдіспен мультиплексті зерттеу көмегімен жүргізілді. Нәтижелері мен талқылаулары: 2 типтегі қант диабетінің қауіп топтарын бағалау кезінде, 310 (80%) адамды қамтитын, 2 тип ҚД даму қауіпі төмен науқастар тобы (FINDRISK-1,2) мен 79 (20%) адамды қамтитын, 2 тип ҚД даму қауіпі жоғары науқастар тобы бөліп алынды (FINDRISK-3,4,5). 2 типтегі ҚД даму қауіпі жоғары топтарда FABP4 маркері деңгейінің 2 типтегі ҚД даму қауіп төмен топтармен салыстырғанда басым болды. Статистикалық маңызды оң тікелей орташа корреляционды байланыс анықталды (r-0,59), яғни бұл FINDRISK шкаласы бойынша 2 тип ҚД даму қауіпімен бірге FABP4 меркер деңгейінің өсуі дәліл болды. Қорытынды: Зерттеу нәтижелері 2 типегі Қд әртүрлі даму қауіп топтары бар науқастар тобын ажыратуға, 2 тип ҚД даму қауіп жоғары топтарда FABP4 биомаркері деңгейінің жоғарлауын анықтауға мүмкіндік берді, 2 тип ҚД даму қауіпінің өсуімен эндотелий дисфункцияның FABP4 биомаркері деңгейінің жоғарлауы арасында өзара байланыс бар екендігі анықталынды.

Сүт безінің қатерлі ісігі - бұл көкірек тініндегі сүт безінің қатерлі ісігі. Әлем бойынша тіркелген он миллионға жуық қатерлі ісік ауруларының 10-12% сүт безінің обыры болып табылады. Әр түрлі этностық топтар арасында сүт безі қатерлі ісігінің пайда болуында айырмашылықтар бар, бұл әртүрлі халықтардың салт-дәстүрлері мен өмір салтына байланысты. Әдебиеттерде АҚШ пен басқа да көптеген елдерде әртүрлі этникалық топтар арасында сүт безі қатерлі ісігінің пайда болуын салыстыру бойынша зерттеулер жүргізілген. Қазақстанда бұл мәселе сүт безі қатерлі ісігінің этникалық сипаттамаларына аз көңіл бөлінеді. 2000 жылдан қазіргі уақытқа дейін Perou C.M. және бірлескен авторлар ұсынған сүт безі қатерлі ісігінің молекулалық-генетикалық классификациясы оңтайлы емдеу тактикасын анықтау үшін қолданылады. Бұл жіктеу кластерді талдау арқылы люминальды A және B, HER2 / neu оң және «үш еселі теріс» сүт безінің обырына сәйкес келетін төрт өрнек классына бөлінген 465 геннің кластерін бөлуге негізделген. Осы түрлердің әрқайсысы емделуге және оның аурудың нәтижесіне байланысты ісікке ерекше әсерімен сипатталады. Бұл жіктеу әлі күнге дейін өзекті болып қала береді. Қазіргі кезде науқастарға арналған тиісті тактиканы таңдау мақсатында иммуно-гистохимиялық зерттеулер жүргізу үшін «алтын стандарт» болып, эстроген, прогестерон, HER2 /neu, Ki67 үшін рецепторлардың білінуі және «үш есе теріс» қатерлі ісік жағдайда - қосымша CK5/6 және EGFR1 немесе виментин қолданылады.

Соңғы жылдары, жалпы жарақаттанумен қоса, жақ-бет жарақаттарының өсуі де байқалады, сондықтан да жақ-бет аймағының жарақаты жақ-бет хирургиясының маңызды мәселелерінің бірі болып жалғасуда. Әр түрлі емдеу әдістеріне қарамастан төменгі жақ сынықтарын бекіту жеткіліксіз болғандықтан, бет пішінінің ауытқуларына әкеліп, тіс жақ- үйесінің қызыметтері бұзылады. Мақалада ілгекті ілмекпен, резеңкелі тәжі және мандибуло-максиллярлы бекіткіші бар дара шендеуіштің көмегімен төменгі жақсүйегі сынған науқастарды емдеуді салыстыру қарастырылған.

Өттің p-клеткалары құрамындағы мырыш клеткада сақтаудың депондалған формасына қатысуда маңызды оырн алады, нәтижесінде гормондардың барлық синтезделген клеткасы емес, тек оның белгілі бір саны қажетіне қарай қанға түседі, осылайша көмір қышқылының алмасуын реттейді және қан глюкозасын тұрақты деңгейде ұстауды қамтамасыз етеді. Сол сияқты мырыш жалғаушы диабетогенді заттар бар екені белгілі, олар қанға түскен кезде р-клетка мырышымен байланысады, осылайша токсикалық кешендер құрып, салдарынан клетканың 15-30 минут ішінде бұзылуы мен өлуіне әкеледі. Барлығы осындай 18 зат белгілі, оның 17-сі 8-оксихинолиннің өніміне жатады, жекелеген өкілдері 12 дәрілік препараттардың компоненттері болып табылады (1970 жылы олар 2 болған). Сол сияқты цистеин амин қышқылын алдын ала енгізу мырыш жалғаушы диабетогенді заттар тудыратын диабеттің дамуының толық алдын алатыны белгілі болған. Алдын ала болжамға қарағанда, бұл 24-36 оның сағаттарда пайдаланылатын дозаларында мырышты блоктау, оған мырыш жалғаушы диабетогенді заттармен өзара әрекет ету мүмкіндіктеріне жол бермеу қабілетіне негізделеді. Авторлар сезімтал және қатаң спецификалық әдістермен цистеин аралық мырышты блоктайтынын, сол арқылы оның мырыш жалғаушы диабетогенді заттармен өзара әрекет етуінің алдын алатынын анықтаған. Авторлар мырыштың блокталатын атомдары цистеин молкулы SH-тобына кіретін күкірт атомы мен карбоксилді топтың считают кислород атомы,немесе күкірт атомы мен цистеин молекулының аминотобының азот атомы арасында мырыш жалғаушы диабетогенді заттардың өзара жалғаушы әрекеттері бар деп санайды. Онда хелаттар мырышпен тек осы атомдар арасындағы фиксация кезінде жасақталады.

Мақалада зертхана жануарларына эксперименттік зерттеу өткізу жолымен тін мен синтетикалық имплантатардың (полиэфир (полиэстер) торы, макропористік жартылай сорылатын жеңіл UltraPro торы, өз ішперде-фасциалдық кесіндісі) өзара әрекететтестік сараптамасы көрсетілген. Мақалада көрсетілген қорытындылар, макропористік жартылай сорылатын жеңіл UltraPro сеткасын науқастарда хирургиялық емдеу кезде, ең ерекше рационалдық тәсіл болып табылады. Зерттеу барысында тін мен паранефралдық клечатканың әсерін ұсынылған жұмыс нәтижелерінде түсініктерді көбейтеді. Зерттеу нәтижелерін қорытындылап дәлелдеген кезде, жартылай сорылатын жеңіл UltraPro сеткасын клиникалық сынауларға мүмкіншілікті жүзеге асырады.

Алдыңғы құрсақ қабырғасы ақауларының пластикасы үшін бұқа ішастарынан жасушасыртылық матрикс - жаңа биологиялық имплантаттың тәжірибелі үлгісі алынды және әзірленді. Зерттеудің мақсаты эксперимент барысында операция алды және ипмплантациядан кейінгі (180 тәулікке дейін) кезеңде жасушасыртылық ксеноішастар матриксін «Permacol» биоимлпантатымен салыстырғандағы биомеханикалық қасиеттерін зерттеу болды. Зерттелетін материалдардың алшақтыққа және ұзаруға беріктік сипаттамалары тәжірибелік жолмен зерттелді. Тестілеу нәтижелері бойынша материалдың көбінесе икемділік есебінен, жасушасыртылық ксеноішастар матриксі «Permacol» материалымен салыстырғанда 2 есе үстемдігімен, механикалық беріктіктің жоғары корсеткіштерді корсетеді. Операциядан кейінгі кезеңде алшақтыққа беріктіктің жоғарылауы, жасушасыртылық ксеноішастар матрикс тобымен де, сонымен қатар салыстырмалы топта да, тұтастай алғанда эксперимент бойынша, әрбір бақылау мерзімі сияқты, тиісінше абсолютті максимумнан - 14,5Н және 15,9Н орта мәндерге жете отырып, статистикалық маңызды айырмашылықтарсыз, «Permacol» ацеллюлярлы дермальді коллаген қолданылған болатын.

Жергілікті сүт безінің қатерлі ісігі бар 51 науқаста қан тезиограмм плазмасын зерттеу, үш режімде қолданылатын, неодувандық химиотерапияға қарсы өткізілді. Бақылау үлгісі іс жүзінде сау 10 әйелден тұрады. Барлық науқастар 3 топқа бөлінеді - 2 зерттелетін, біреуі - қорытынды. Бақылау тобында пациенттер AC схемасы бойынша (доксорубицин 50 мг/м², циклофосфамид 500 мг/м²) 4 неодинамикалық химиотерапия курсын алды. Бірінші зерттеу тобы алдымен AC+Арглабин (Арглабин 370 мг/м² №7 күн) схемасына сәйкес химиотерапияның 4 курсын, екінші топ Арглабин монотерапиясының 4 курсын алды. Емдеуге дейінгі сүт безі қатерлі ісігімен ауыратын науқастарда үш трихограмма анықталды. Химиотерапияның әртүрлі режимдерін қабылдаған науқастарда қанның тезиографиялық сурет өзгерістерінің анықталған белгілері байқалды. Арглабиннің монорежимде де, АС-мен бірге де гидрофобты компоненттердің қанының өсуіне ықпал ететіні көрсетілген, бұл химиялық емнің клиникалық тиімділігіне корреляциялайтын организмдегі ісік жасушаларының цитолизінің жанама өсуіне нұсқайтын болуы мүмкін екендігін көрсетеді.

Мидың инсульты - Қазақстан халқының, оның ішінде Қарағанды облысындағы қайтыс болудың және мүгедектіктің негізгі себептерінің бірі. Қазақстан Республикасындағы ресми статистикаға сәйкес жыл сайын 40 мыңнан астам инсульт тіркеледі. Жыл сайын 15,5 мың адам инсульттан қайтыс болады. Жұмыста регистрлік әдістің ми инсультын зерттеу кезінде алғашқы құралы ретінде қолданылуы мен оның тиімділігі көрсетіледі.

Қазіргі таңдағы отандық денсаулық сақтау жүйесінің алдында тұрған өзекті мәселелердің бірі, медицина саласына жоғары деңгейде кәсіби құзыреттілікке, яғни олардың ішіне медициналық көмек көрсету бойынша терең білім және клиникалық ойлау қабілетіне ие сапалы маманмен қамтамассыз ету. Болашақ дәрігерде клиникалық ойлау қабілетінің, науқастармен және олардың туыстарымен қарым-қатынас орнатудың үлгісін қалыптастыруда тәлімгердің алатын орны ерекше.

Ғылыми зерттеулердің шеберлігін қалыптастыру үшін, жалпы фармакология кафедрасының студенттері өздерінің жеке жұмысының шеңберінде жоба, резюме және эссе түрінде RBL жүргізудің бірнеше түрлерін әзірледі. Ғылыми-зерттеу құрылымы және зерттеу жұмыстарын жобалауға қойылатын талаптар студенттердің өзіндік жұмысының әдістемелік нұсқауларында баяндалған. Студенттердің өзіндік жұмысын жобаны, резюме, эссе, жазу жөнінде кері байланыс сауалнамасы жасалды. Зерттеу жұмысын жасағаннан кейін студенттер кері байланыс шеңберінде сауалнама жүргізді. Сауалнамада студенттердің фармакология бойынша қажетті көлемде білім алуға деген саналы ниеті қызығушылығын тудырды. Студенттердің көпшілігі тапсырманы орындады, алайда кейбіреулер негізгі тезистерді қысқа тұжырымдаудың және оларды негіздеудің мүмкін еместігінен туындаған мәселеге тап болды, сондай-ақ, олардың қорытындыларын жинақтап, зерттеуді қорытындылады, кейбіреулері дұрыс ақпарат беруде қиындықтарға тап болды. Осылайша, RBL студенттердің өз бетінше атқаратын жұмысына пайдалану: тәжірибелік дағдылар мен қабілеттерді дамыту; ОСӨЖ және СӨЖ бойынша сабақтарға дайындық барысында ғылыми әдебиеттердің әдеби шолуын белсенді түрде қолданылады.

Мақалада нутрициология және жалпы гигиена кафедрасының «тағам гигиенасы» пәні бойынша жүргізілетін белсенді оқыту әдістемесі қарастырылған. Пәнді оқыту барысында белсенді оқыту дағдыларын қалыптастыру студенттерді ұжымдарда және топтарда жұмыс жасауына, тез арада шешім қабылдауға, сонымен қатар оған жауапкершілікпен қарауға, әріптестерімен тиімді қарым-қатынаста болуға, ғылыми-зерттеу жұмыстарына дағдыландырады.

Мақалада фтизиатрия пәні бойынша білім алушылардың тәжірибелік қызметінде клиникалық дағдыларды қалыптастыру сұрақтары қарастырылды, мысалы, клиникалық оқытудың мақсаттары мен міндеттері, кәдімгі академиялық оқытудан айырмашылығы, дайындалудың негізізгі әдістері мен элементтері және оқытудың өзіне тән сипаттары, клиникалық оқытушыларға кеңес. Оқу үдерісін ұйымдастыруға және оқу үрдісіне сәйкес аудио-визуальды заттарды дұрыс қолдану маңыздығына мән беріліп, заманауи техникалық құралдармен жаңа оқу әдістерін енгізу және оқытудың интерактивті әдісін қолдана отырып сабақ өткізудің әртүрлі комбинациясы талданды. Сабақ берудің осындай стандартты емес жолдары клиницистерді қажетті білім мен дағдылармен қысқа мерзімде қамтамассыз ететіні, аз ғана науқастармен жұмыс істеуге, материалдық құралдарды үнемдеуге мүмкіндік беретіні, тәжірибелік дағдыларды терең игеру арқылы білім алушының оқуға талпынысын күшейтіп, клиникалық ойлауды қалыптастыруға көмектесіп, құзіретті дәрігерлер дайындауға жағдай жасайтыны тұжырымдалды.