Preview

Медицина және экология

Кеңейтілген іздеу
№ 3 (2022)
Шығарылымды жүктеу PDF (Russian)

ӘДЕБИЕТ ШОЛУЫ 

5-11 242
Аннотация

Спастиканың патофизиологиялық механизмдерін зерттеу жалғасуда, бірақ оның гетерогенділігі, оның дамуындағы әртүрлі механизмдердің тіркесімі мен өзара әсері қазірдің өзінде айқын. Пациенттерді оңтайлы басқару физиологияның негізгі спастикасын түсінуге, оның табиғи ағымын түсінуге, пациенттің әсерін бағалауға және осы әсерді барынша азайтуға кешенді көзқарасқа байланысты.

КЛИНИКАЛЫҚ МЕДИЦИНА 

12-15 234
Аннотация

Мақалада COVID – 19 ауруынан кейін науқастарда пайда болатын когнитивті функциялардың бұзылыстары зерттелді. Шолу мәліметтеріне сүйенсек, науқастарда COVID – 19 – дан кейін есте сақтау , назар аудару, ойлау қабілеттері айтарлықтай төмендеген және бұл жағдай науқастардың 1/3 жағдайында кездесетіні айқындалған. Зерттеу нәтижесі бойынша , дәрілік және дәрілік емес терапиямен, яғни COVID – 19 – дан кейінгі симптоматикалық еммен қатар, бұл жағдайда науқастарға когнитивті оңалтуды ұсыну өте тиімді екені анықталды.

16-18 453
Аннотация

Бұл мақалада кардиологиядағы күрделі кешенді жағдайдан зардап шегетін науқастармен жұмыс кезінде кеңейтілген мейірбикелік күтім мәселелері қарастырылады. Кардиологиялық аурулармен ауыратын науқастарда байқалатын симптомдар мен синдромдардың кешендері, сондай-ақ пациенттердің өмір сүру сапасын жақсартудың мүмкін әдістері қарастырылады. Науқастардың жағдайы аурудың барлық кезеңдерінде қарастырылады (жедел жәрдемнен оңалтуға дейін). Біз кардиологиядағы созылмалы ауруларға өзін-өзі емдеудің орта деңгейлі теориясында өз ұстанымдарымызды қарастырдық және әзірледік. Ұлттық денсаулық сақтауды дамыту ғылыми-зерттеу орталығы ұсынған жүректі қалпына келтіруге арналған мейіргер ісі бойынша клиникалық ұсыныстар зерттелді. Біз қолданыстағы клиникалық ұсыныстарды жақсартуды ұсындық.

19-22 225
Аннотация

Коронавирустық инфекциядан (COVID-19) пандемияның дамуы жағдайында созылмалы аурулары бар халықтың ең осал топтары коронавирустық инфекцияның ауыр ағымына ұшырады. Бұл мақалада ЖШС «Гиппократ» МФ инфекциялық стационарында емделген COVID-19 бар пациенттердегі коморбидтік жағдайларды анықтау бойынша зерттеу нәтижелерін талдау ұсынылған. Әр түрлі қатар жүретін аурулары мен асқынулары бар науқастардың жас топтары сипатталған.

ТЕОРИЯЛЫҚ ЖӘНЕ ЭКСПЕРИМЕНТАЛДЫҚ МЕДИЦИНА 

23-26 1022
Аннотация

Мақала кәдімгі қарағайдың халық және ресми медицинада қолданылуына арналған. Соңғы 10 жылдағы өзекті ақпарат жиналған. Осы шолуда фитопрепараттардың дерттерді кешенді емдеу және алдын-алу тәжірибесінде қолданылуы да қарастырылған. Мақалада халық және ресми медицинада кәдімгі қарағайдың әр түрлі бөліктерінен (қылтандары, бүршіктері, қабығы, шайыры) алынған әр түрлі дәрілік құралдардың (тұнбалардың, қайнатпалардың, тұндырмалардың, экстрактардың, тосаптардың, майлардың, ұнтақтардың, скипидардың) қолданылуы туралы мәселелер келтірілген. Аталған дәрілік құралдар жараны жазатын, күйікке қарсы, қабынуға қарсы, вирустарға қарсы, адаптогендік, дезинтоксикациялық, гепатоқорғау, биоқуаттандыру, жалпы нығайту, адам организміне тыныштандыратын әсерлер көрсетеді, сонымен қатар, қан түзуді, иммундық жүйенің қызметін, регенерация үрдістерін жақсартады, организмді микро- және макроэлементтермен байытады, радионуклидтерден арылтады. Кәдімгі қарағай шикізатынан алынған дәрілік құралдар тамақ, өкпе дерттерінде, жарақаттардан қан кеткенде, ревматизм, құяң, шемен, рахит дерттерінде, зат алмасуы бұзылғанда, сонымен қатар жоғары тыныс жолдарының қабыну дерттерінде ингаляцияда қолданылады. Зерттеу төмендегі ізденіс жүйелері бойынша жүргізілді: Scopus, Рubmed, elibrary.ru, Yandex, Google.

27-29 211
Аннотация

Мақалада «эпин-экстра», «корневин» өсу фитогормондарымен өңделген кезде ащы бұрыштың тұқымдық материалының өсуі мен дамуын бақылау нәтижелері берілген. Сонымен қатар, ащы бұрыш көшеттерінің биометриялық көрсеткіштері де анықталды. Биометриялық параметрлер мысалы, өркеннің биіктігі, жапырақ тақтасының ауданы және жапырақтардың саны бағаланды.

ДЕНСАУЛЫҚ САҚТАУДЫҢ ҰЙЫМЫ ЖӘНЕ ЭКОНОМИКАСЫ 

30-32 213
Аннотация

Несеп-жыныс жолдарының инфекциялары (ЖЖИ) ең көп таралған аурулардың бірі болып табылады. Заманауи клиникалық тәжірибеде дәрілік заттарды ұтымды тағайындау күрделі міндет болып табылады және мамандардан ЖЖИ диагностикасының негізгі принциптері мен ұсыныстарын сақтау және қабылданған емдеу алгоритмдерін қатаң сақтау талап етіледі. ЖИА тағайындау тәжірибесін зерттеу емдеудің сапалық және сандық сипаттамаларын бағалауға және анықталған кемшіліктерді жоюға мүмкіндік береді. Мұның бәрі бірге уропатогендердің төзімділігінің өсуін айтарлықтай төмендетеді.

33-38 215
Аннотация

Бұл жұмыстың мақсаты дәрілік препараттардың жағымсыз реакцияларының мониторингі жүйесі туралы халықтың хабардарлығын арттыру жолдарын анықтау болды.
Осы мақсатта MEDLINE (PubMed), Trip Database, Cochrane Library дерекқорларындағы қолжетімді көздерден алынған әдебиеттерге жүйелі талдау жүргізілді.
Фармакологиялық қадағалаудың жағымсыз дәрілік реакциялар туралы ақпаратты жинаудың негізгі тәсілі – бұл денсаулық сақтау қызметкерлері мен пациенттер жібере алатын спонтанды хабарламалар жүйесі. Бүгінгі таңда ДДҰ да, Еуропалық Одақ та пациенттердің жаңа және сирек жағымсыз реакцияларды уақтылы анықтауға мүмкіндік беретін тікелей хабарламаларының маңыздылығын мойындайды. Алайда, осыған қарамастан, пациенттердің карта-хабарламаларының жетіспеушілігі және олардың фармакологиялық қадағалау жүйесі туралы ақпараттың аздығы проблемалары бар. Бұл басылымда мұндай хабарламалардың жетіспеушілігінің себептері және әртүрлі елдердің тәжірибелеріндегі жағымсыз реакциялар туралы хабарламалардың санын көбейтуге бағытталған іс-шаралар талданады.
Мәдениеттер мен құндылықтардың айырмашылығын, сондай-ақ бүгінгі күнге дейінгі жағдайлардың өзгергіштігін ескере отырып, қолданылатын әдістер мәселені толық шешу үшін әрқашан қолайлы бола бермейді. Сондықтан жаңа әдістерді әзірлеу және қазірдің өзінде жасалған әдістерді бейімдеу бүгінгі күннің өзекті мәселесі болып табылады.

39-43 291
Аннотация

Қазақстанда және шет елдерде GPP жағдайын енгізудің қазіргі жағдайына талдау жүргізілді. Талдау барысында бұл стандартты тек Қазақстанда ғана емес, әлемнің көптеген елдерінде, әсіресе табыс деңгейі төмен елдерде енгізу әрекетінде проблема бар екені анықталды. Бұқаралық ақпарат құралдарының көмегімен денсаулыққа жауапкершілікпен қарау мәселелерінде халықтың сауаттылығын әртүрлі тәсілдермен арттыруға болады, бірақ мұндай насихат пациентке препараттарды сатуды жүзеге асыратын адам - фармацевт тарапынан барынша тиімді жүргізілетін болады. Осыған байланысты осы стандартты дәріхана практикасына енгізу жөнінде шаралар қабылдау және фармацевтикалық қызметкерлердің СӨС және аурулардың алдын алу мәселелері бойынша пациенттермен әңгімелесуін жүргізу қажет.

44-46 247
Аннотация

Мақалада Медициналық қызметтердің технологиялық сұрыптауы,көлемі мен құрылымы бастапқы дәрігерге дейінгі,медициналық көмектен мамандандырылған және жоғары технологиялық медициналық көмек түрлеріне дейін принцип бойынша қалыптасады.Облыстық денсаулық сақтауы жиынтықта аймақтық денсаулық сақтаудың технологиялық құрамын ұйымдастыу талқыланды.

МЕДИЦИНАЛЫҚ ЖӘНЕ ФАРМАЦЕВТИКАЛЫҚ БІЛІМ БЕРУ 

47-50 308
Аннотация

Мақалада Қарағанды медицина университетінің Стоматология мамандығының студенттерін «Стоматологиядағы генетика негіздерімен молекулалық және жасушалық биология», «Медициналық биофизика» модульдік пәні бойынша оқытудағы пәнаралық тәсілдің тиімділігі және оны бағалаудың кейбір әдістері қарастырылған. Жүргізілген сауалнама студенттердің материалды интеграцияланған қабылдауға дайындығын, пәнаралық ойлау қабілетін және ағзаның дамуы мен жұмыс істеу заңдылықтарының жалпы көрінісі туралы ұғымдарын қалыптастыруды көрсетті.

51-54 215
Аннотация

Кіріспе. Тәлімгерлікті, бақылауды, жаттықтыруды, тәрбиелеуді, оқытуды және нұсқауды біріктіретін «тәлімгерлік қолшатыр» құрылымдық тәсілі болашақ мамандардың кәсіби сәйкестігін қалыптастыру үдерісін құрылымдау мен басқарудың кілті болуы мүмкін.
Зерттеудің мақсаты терапевттік мамандықтардың резиденттерін тәжірибеге бағытталған оқытуда клиникалық тәлімгерлер қолданатын тәсілдердің құрылымын зерттеу болды.
Материал және әдістер: терапевттік бейіндегі резидентураның 6 мамандығының 16 клиникалық тәлімгерінің эссесі талданды, оның ішінде 13 тәлімгер «Облыстық клиникалық аурухана» КМҚК, 3 - «Гематология орталығы» ЖШС қызметкерлері болды.
Зерттеу нәтижелері көрсеткендей, барлық тәлімгерлер «оқыту», «коучинг», «бақылау» сияқты тәсілдерді қолданған. Өз эсселерінде үлкен тәжірибесі бар тәлімгерлер білім алушылардың бойында үнемі өзін-өзі жетілдіру дағдысын, пәнаралық командада жұмыс істей білу қабілетін қалыптастыру қажеттігін және тиімді оқыту үшін резиденттерге қолайлы, жайлы орта құру керетігін атап өтті, резидентура аяқталғаннан кейін жас мамандарды одан әрі бағыттауға алаңдаушылық білдірді.
Қорытындылар: Осылайша, клиникалық оқыту үдерісінде резидентураның терапевттік мамандықтарының тәлімгерлері білім алушылардың жеке қабілеттерін, көзқарасын, мотивациясын, қажеттіліктерін ескеруге мүмкіндік беретін әртүрлі тәсілдерді қолданады.

55-59 210
Аннотация

Қазіргі қоғамда денсаулық сақтау мамандарын даярлау үшін білім берудің әртүрлі формалары мен әдістері қолданылады. Бұл мақалада белсенді оқыту әдістерін пәнаралық байланыста қолдануды көрсеткіміз келеді. Пәнаралық оқыту әдістерін сабақта қолдану қазіргі таңда дәстүрлі білім беруден жемістіге көшу жолдары оқушылардың ұжымдық ғылыми іс-әрекетіне негізделуімен байланысты. Тәуелсіз Қазақстанның саяси жүйесін жаңғыртуда, зияткерлік қоғамның шығармашыл тұлғасын қалыптастыруда және ұлттық тарихтың жаңа аспектілерін зерделеуде тарихи сабақтастық бар. Қазақстанның жаңа тарихы қазақ және Қазақстанда тұратын басқа халықтар тарихының, бүкіл адамзат тарихының құрамдас бөлігі болып табылады. Бүгінгі таңда университеттер болашақ мамандарды даярлауда кәсіптік оқытуға көп көңіл бөлуде. Оның бір бөлігі қызмет саласында білімдерін пайдалануда пәнаралық байланыс арқылы пәндерді меңгеруде студенттердің коммуникативтік құзыреттіліктерін қалыптастыру болып табылады.
Қорытындыға келе отырып, бұл әдістеме қазіргі қоғамдағы ең тиімді, лайықты, білікті және бәсекеге қабілетті мамандарды дайындауға лайықты әдіс деп ойлаймыз.

60-63 217
Аннотация

Мақалада жоғары білім беру саласындағы цифрландырудың өзекті мәселелері баяндалған. Білім беруде цифрландыруды қолданудың негізгі бағыттары, сондай-ақ цифрлық білім беру ортасының қиындықтары мен келешек мүмкіндіктері ұсынылған. Авторлар қорытындылай келе, білім беруді цифрландыру білім беру моделінің өзгеруіне және ЖОО оқытушыларының қызметтік міндеттерінің өзгеруіне, сондай-ақ олардың арасындағы қарым-қатынастың өзгеруіне әкеледі деген қорытынды жасайды.

64-67 211
Аннотация

Мақала шағын топтарда жұмыс істеу, командалық-бағытталған оқыту, білім беру үдерісіне белсенді әдістерді енгізуге арналған. Оқытудың белсенді әдістері бойынша оқытушыларға арналған органикалық химия бойынша әдістемелік ұсынымдар әзірленді. Проблемалық-бағытталған және командалық-бағдарланған оқыту әдістерінің бірін жүргізудің мақсаттары, міндеттері және негізгі әдіснамалық қағидалары сипатталған. Практикалық сабаққа арналған ситуациялық тапсырмалар және сабақта студенттің барлық іс-әрекетін бағалау критерийлері келтірілген. Белсенді оқыту әдістерін қолданумен өткізілген сабақтардан кейін «Фармация» және «Фармацевтикалық өндіріс технологиясы» мамандықтарының студенттерімен жүргізілген кері байланыстың талдауы сипатталған.

68-73 252
Аннотация

Қазақстандық білім берудің парадигмаларының бірі білім беруді ізгілендіру болып табылады, әсіресе бұл медициналық жоғары оқу орындарына қатысты. «Биоэтика» пәні жаратылыстану және гуманитарлық жоспар мәселелерін жақындастыруға ықпал етеді. Мақала авторлары медициналық жоғары оқу орындары үшін «Биоэтика» элективінің өзектілігінің негізгі әдіснамалық ережелері мен философиялық негіздемесін зерттейді.

ТӘЖІРИБЕДЕН БАҚЫЛАУ 

74-77 224
Аннотация

Аннотация: ішектің қабыну аурулары, атап айтқанда Крон ауруы қазіргі уақытта гастроэнтерология мен колопроктологиядағы ең маңызды және өзекті мәселелердің бірі болып табылады. Бұл мақалада Крон ауруын диагностикалаудағы қиындықтар мен қателіктерді көрсететін клиникалық жағдай келтірілген.

78-81 247
Аннотация

Созылмалы бүйрек ақауы педиатрия және нефрология саласында заманауи өзекті мәселелердің бірі болып табылады. Бұл бүйрек ауруларының жиілігі созылмалы прогрессивті тұрақты өсуімен байланысты. Терминальды созылмалы бүйрек жетіспеушілігінің дамуы ерте балалық шақтағы мүгедектікке алып келеді. Бұл мақалада мына клиникалық жағдай яғни, терминальды созылмалы бүйрек жетіспеушілігінің дамуы; балада туа біткен зәр шығару ақауының дамуы; жүктіліктің кеш кезеңінде диагностикалануы сипатталады. Мақалада анамнез, клиникалық көріністің динамикасы, зертханалық және аспаптық зерттеулер, амбулаториялық және стационарлық этапта жүргізілген ем келтірілген. Қазіргі уақытта баланың бүйрек функциясы перитонеальды диализбен сақталуда. Бұл бала үшін ең қолайлы нәтиженің нұсқасы бүйрек трансплантациясы болып табылады.

82-84 198
Аннотация

Жоғарыда келтірілген клиникалық бақылауда он екі елі ішектің баданалы бөлімінің декомпенсацияланған стенозымен асқынған ұйқы безі басының қатерлі ісігін операция ішілік тексеру кезінде Уиппл бойынша панкреатодуоденалды резекция жағдайы сипатталған. Ұйқы безінің ісігі қатерлі ісіктен болатын өлімнің төртінші себебі болып табылады. Операциялық ісіктерді емдеудің стандартты әдістерінің бірі-классикалық Уиппл операциясы. Уиппл операциясы – өлім қауіпі жоғары күрделі хирургиялық тәсіл. Қарастырылған клиникалық жағдайдың ерекшелігі – науқастың негізгі жағдайы мен үйлесімділігінің асқынуына қарамастан, Уиппл бойынша панкреатодуоденалды резекцияның сәттілігі. Аурудың тарихы және диагностикалық іздеудің барлық кезеңдері егжей-тегжейлі талданады.



ISSN 2305-6045 (Print)
ISSN 2305-6053 (Online)