МЕДИЦИНАЛЫҚ ҰЙЫМДАРДАҒЫ ҚАҚТЫҒЫСТАР: ТУЫНДАЙТЫН ЖАНЖАЛДАРДЫҢ ҚҰҚЫҚТЫҚ АСПЕКТІЛЕРІ

Зерттеу мақсаты. Медициналық ұйымдардағы дәрігер мен пациент арасындағы қақтығыстардың негізгі себептерін анықтап, олардың құқықтық табиғатын зерттеу және шешу жолдарын ұсыну.

Материалдар және әдістер. 2025 жылғы қаңтар-ақпан айларында 148 респонденттің (65 дәрігер, 83 пациент) қатысуымен көлденең зерттеу жүргізілді. Қатысушылар сауалнама толтырды.

Нәтижелер және талқылау. Зерттеу барысында медицина саласындағы қақтығыстарға әкелетін негізгі факторлар анықталды. Дәрігерлердің 53,2%-ы кәсіби күйзеліс деңгейінің жоғары екенін айтты. Олардың пікірінше, басты себептер – пациенттердің дөрекі және әдепсіз мінез-құлқы, емдеу тактикасын түсінбеу және медициналық көмектің сапасына қанағаттанбау.

Пациенттер өз кезегінде ақпараттың жеткіліксіздігін, ұзақ күту уақытын және аурухана жағдайының нашарлығын атап өтті. Қақтығыстардың басты себебі – дәрігер мен пациент арасындағы коммуникацияның жеткіліксіздігі екені анықталды.

Қорытынды. Зерттеу нәтижелері пациенттерді ақпараттандыру сапасын арттыру, дәрігерлердің кәсіби мәртебесін нығайту және денсаулық сақтау саласында тиімді қақтығыстарды реттеу стратегияларын енгізу қажеттігін көрсетеді.

1. Алексеев А.А., Лепилкина Т.А., Рупчев Г.Е., Морозова М.А. Трудный пациент. Описание, диагностика, рекомендации. М.; 2018: 96-113.

2. Статистические отчеты о зарегистрированных уголовных правонарушениях и результатах деятельности органов уголовного преследования за 12 месяцев 2021 года. https://www.gov.kz/memleket/entities/pravstat

3. Статистические отчеты о зарегистрированных уголовных правонарушениях и результатах деятельности органов уголовного преследования за 12 месяцев 2023 года. https://www.gov.kz/memleket/entities/pravstat

4. Приказ Министра здравоохранения Республики Казахстан от 24 июля 2024 года №58 «Об утверждении Правил страхования профессиональной ответственности медицинских работников». https://adilet.zan.kz/rus/docs/V2400034803

5. Кодекс Республики Казахстан от 7 июля 2020 года № 360-VI ЗРК «О здоровье народа и системе здравоохранения», статья 270-4. https://adilet.zan.kz/rus/docs/K2000000360

6. Stanford F.C. The importance of diversity and inclusion in the healthcare workforce. J. Natl. Med. Assoc. 2020; 112: 247-249.

7. Гришина Н.В. Психология конфликта. СПб; 2008: 312.

8. Семина Т.В. Социальный конфликт «врач-пациент» в современном российском обществе: объективные причины и субъективные факторы. Вестник Московского университета. Сер. Социология и политология. Наука о здоровье. 2016; 1 (22): 84-106. https://doi.org/10.24290/1029-3736-2016-22-1

9. Петровская Л.А. Компетентность в общении. М.; 1989: 214-218.

10. Хрущ И.А., Березовская Н.А., Алько Т.А. Конструктивное преодоление конфликтов. Минск; 2013: 280.

11. Waring J., Allen D., Braithwaite J., Sandall J. Healthcare quality and safety: a review of policy, practice and research. Sociol. Health Illn. 2016; 38: 198-215.

12. Jordan P.J., Troth A.C. Managing emotions during team problem solving: emotional intelligence and conflict resolution. Hum. Perform. 2004; 17: 195-218.

13. Shale S. Managing the conflict between individual needs and group interests – ethical leadership in health care organizations. Keio. J. Med. 2008; 57: 37-44.

14. Stanford F.C. The importance of diversity and inclusion in the healthcare workforce. J. Natl. Med. Assoc. 2020; 112: 247-249.

15. Beheshtifar M., Zare E. Interpersonal conflict: A substantial factor to organizational failure. Int. J. Acad. Res. Business Social Sci. 2013; 3: 400.

16. Zucker D. Tools for productively managing conflict. J. Investig. Med. 2012; 60: 776-778.