РЕВМАТОИДТЫ АРТРИТПЕН АУЫРАТЫН НАУҚАСТАРДЫҢ ПЕРИФЕРИЯЛЫҚ ҚАНЫНЫҢ МОНОНУКЛЕАРЛЫҚ ЖАСУШАЛАРЫНДАҒЫ IFN-γ, IL4, TLR4, TLR7 ГЕНДЕРІНІҢ ЭКСПРЕССИЯСЫНА КІШІ ИНТЕРФЕРЕНЦИЯЛЫҚ РНҚ-НЫҢ ӘСЕРІН ЗЕРТТЕУ

^{Республикасы, Қарағанды қ., Гоголь к-сі, 40; e-mail: ainurorynbassar@gmail.com}

Мақсаты. Ревматоидты артриті бар науқастардың перифериялық қанының мононуклеарлық жасушаларындағы иммундық жауап гендерінің экспрессиясына кіші интерференциялық РНҚ-ның әсерін анықтау.

Материалдар және әдістер. РА-мен ауыратын науқастардың перифериялық қанының мононуклеарлық жасушалары тығыздық градиентінде центрифугалау әдісімен алынды. Синтетикалық миРНК PBMC-ге трансфекция әдісімен енгізілді. Трансфекция үшін коммерциялық реагенттер (мысалы, липофектамин) қолданылды. Ген экспрессиясы нақты уақыттағы ПТР әдісімен (ΔΔCt, log₂ Fold Change) ген нокдаунынан кейін 48 сағаттан соң бағаланды. GAPDH экспрессиясы эндогендік бақылау ретінде қолданылды. Статистикалық өңдеуге Манн–Уитнидің параметрлік емес U-критерийі (p=0,05) енгізілді.

Нәтижелер және талқылау. INF-γ, IL-4, TLR4 және TLR7 гендерін нысанаға алған арнайы кіші интерференциялық РНҚ-мен трансфекциялау TLR4 экспрессиясының 43,9%-ға (p=0,0286) және TLR7 экспрессиясының 38,4%ға (p=0,0211) төмендеуіне әкелді.

Қорытынды. Зерттеу PBMC-ні молекулалық механизмдерді зерттеудің in vitro моделі ретінде пайдаланудың өзектілігін растады, иммундық жауаптың ерекшеліктерін қайта жаңғырту мүмкіндігін көрсетті. Нысаналы гендерге бағытталған миРНК-ның сәтті трансфекциясы таңдалған әдістің жоғары дәлдігі мен тиімділігін көрсетті және ген экспрессиясының айтарлықтай төмендеуіне алып келді. миРНК-ның TLR4 және TLR7 экспрессиясын тиімді басу қабілеті, бұл нысаналардың сайленсингке сезімтал екенін және TLR-рецепторлардың молекулалық араласу үшін перспективалы кандидаттар екенін көрсетеді.

1. Arthritis statistics 2025. https://www.singlecare.com/blog/news/arthritis-statistics/#arthritis-and-overallhealth (дата обращения: 05.02.2025)

2. GBD 2019 Diseases and Injuries Collaborators. Global burden of 369 diseases and injuries in 204 countries and territories, 1990-2019: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2019. Lancet. 2020; 396 (10258):1204-1222. https://doi:10.1016/S01406736(20)30925-9

3. Rheumatoid arthritis. https://www.who.int/newsroom/fact-sheets/detail/rheumatoid-arthritis (дата обращения: 05.02.2025)

4. Плахова А.О., Сороцкая В.Н., Вайсман Д.Ш., Балабанова Р.М. Ревматоидный артрит: распространенность и заболеваемость в разных странах. Современная ревматология. 2025; 19 (1): 7-11.

5. Luo P., Wang P., Xu J., Hou W., Xu P., Xu K., Liu L. Immunomodulatory role of T helper cells in rheumatoid arthritis: a comprehensive research review. Bone Joint. Res. 2022; 11 (7): 426-438.

6. Lubberts E., van den Berg W.B. Cytokines in the Pathogenesis of Rheumatoid Arthritis and Collagen-Induced Arthritis. Madame Curie Bioscience Database [Internet]. Austin (TX): Landes Bioscience; 2000-2013. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK6288/(дата обращения: 05.02.2025)

7. Arjumand S., Shahzad M., Shabbir A., Yousaf M.Z. Thymoquinone attenuates rheumatoid arthritis by downregulating TLR2, TLR4, TNF-α, IL-1, and NFκB expression levels. Biomed. Pharmacother. 2019; 111: 958-963. https://doi:10.1016/j.biopha.2019.01.006

8. Huang Q.Q., Pope R.M. The role of toll-like receptors in rheumatoid arthritis. Curr. Rheumatol. Rep. 2009; 11 (5): 357-364.

9. Kanno A., Tanimura N., Ishizaki M., Ohko K., Motoi Y., Onji M., Fukui R., Shimozato T., Yamamoto K., Shibata T., Sano S., Sugahara-Tobinai A., Takai T., Ohto U., Shimizu T., Saitoh S., Miyake K. Targeting cell surface TLR7 for therapeutic intervention in autoimmune diseases. Nat. Commun. 2015; 6: 6119. https://doi:10.1038/ ncomms7119

10. Fire A., Xu S., Montgomery M.K., Kostas S.A., Driver S.E., Mello C.C. Potent and specific genetic interference by double-stranded RNA in Caenorhabditis elegans. Nature. 1998; 391 (6669): 806-811. https://doi:10.1038/35888

11. Wilson R.C., Doudna J.A. Molecular mechanisms of RNA interference. Annu. Rev. Biophys. 2013; 42: 217-239. https://doi:10.1146/annurev-biophys-083012-130404

12. Hammond S.M., Bernstein E., Beach D., Hannon G.J. An RNA-directed nuclease mediates post-transcriptional gene silencing in Drosophila cells. Nature. 2000; 404 (6775): 293-296. https://doi:10.1038/35005107

13. Thermo Fisher Scientific. Lipofectamine™ RNAiMAX Transfection Reagent Protocol. https://assets.thermofisher.com/TFSAssets/LSG/manuals/Lipofectamine_RNAiMAX_Reag_protocol.pdf (дата обращения: 05.06.2025)

14. University of Georgia. Note on the 260/280 and 260/230 Ratios. https://dna.uga.edu/wp-content/uploads/sites/51/2019/02/Note-on-the-260_280-and260_230-Ratios.pdf (дата обращения: 05.06.2025)

15. Thermo Fisher Scientific. Gene Expression Single Tube User Guide. https://assets.thermofisher.com/TFS-Assets/LSG/manuals/4333458_GeneEx_sgltube_UG.pdf (дата обращения: 05.06.2025)