2013 ЖЫЛЫ «ПРОТОН-М» РАКЕТАСЫ ҚҰЛАҒАНЖЕРГЕ ТАЯУАУМАҚТАҒЫ (АҚАЙ АУЫЛЫ, ТӨРЕТАМ КЕНТІ) ЖӘНЕ ӘЙТЕКЕ БИ САЛЫСТЫРУ КЕНТІ ТҰРҒЫНДАРЫНЫҢ ДЕНСАУЛЫҒЫ ЖАҒДАЙЫНЫҢ СКРИНИНГІ

2013 жылы «Байқоңыр» ғарыш айлағының «Протон-М» ракетасы құлаған жеріне таяу маңдағы Төретам кенті мен Ақай ауылы тұрғындарының денсаулық жағдайын бағалау мақсатында Әйтеке би салыстыру кенті тұрғындарымен салыстыру үшін скрининг жүргізілді. Төретам кентінде 665 адам, Ақай ауылында 270 адам, Әйтеке би кентінде 665 адам зерттелді. Зерттелушілердің жас-жыныс айырмашылықтарымен стандартталған көрсеткіштер Ақай ауылы тұрғындарының арасында патологиялық зақымдану деңгейінің Әйтеке би салыстыру кенті тұрғындарымен салыстырғанда едәуір жоғары екенін көрсеткен, соның ішінде жалпы патология, жүрек-буын жүйесі, ас қорыту, сүйек-буын және эндокринді жүйелердің аурулары бойынша. Төретам кентінде де Әйтеке би салыстыру кенті тұрғындарымен салыстырғанда стандартталған көрсеткіштер жоғары болған. Әйтеке би салыстыру кентінде интенсивті және стандартталған көрсеткіштер бойынша сау тұрғындар көрсеткіші барынша жоғары. Патологиялық зақымдану деңгейлерінің анықталған айырмашылықтары барынша тереңірек зерттеулерді талап етеді.

состояние здоровья, скрининг, ракетоноситель, зона падения, патология, денсаулық жағдайы, скрининг, ракета-жеткізгіш, құлау аймағы, патология

1. Бабенко А. И. Социально-гигиеническая оценка патологической пораженности населения /А. И. Бабенко, А. Л. Томчук, Ю. И. Бравве //Проблемы социальной гигиены, здравоохранения и истории медицины. - 2012. -№5. - С. 7-9.

2. Куандаков Е. Н. Результаты предварительного санитарно-гигиенического обследования химического загрязнения почвы, воды в населенных пунктах Комекбаев (Жанакала), Куандария /Е. Н. Куандаков, А. Б. Бисембаев, И. П. Басманова //Матер. науч.-практ. семинара. - Алматы: ТОО Изд-во Байтерек, 2009. - С. 174-180.

3. Кулкыбаев Г. А. Эколого-гигиенический мониторинг объектов окружающей среды в населенных пунктах, прилегающих к районам падения отделяющихся частей ракетоносителей и риск здоровью населения / Г. А. Кулкыбаев, З. И. Намазбаева, Ж. К. Омирбаева //Матер. науч.-практ. конф. «Итоги выполнения программ по оценке влияния запусков ракетоносителей с космодрома «Байконур» на окружающую среду и здоровье населения». - Караганда, 2006. - С. 259-268.

4. Лещенко В. С. Заболеваемость населения, проживающего в районах ракетнокосмической деятельности, и разработка комплекса профилактических медико-социальных мероприятий: Автореф. дис. канд. мед. наук. - Новокузнецк, 2009. - 186 с.

5. Мерков А. М. Санитарная статистика: Пособие для врачей /А. М. Мерков, Л. Е. Поляков. - Л.: Медицина, 1974. - 256 с.

6. Мешков Н. А. Характер и причинно-следственные связи заболеваемости населения с влиянием последствий ракетно-космической деятельности //Матер. междунар. науч.-практ. конф. «Обеспечение экологической безопасности ракетно-космической деятельности». -М.: Географический факультет МГУ, 2011. - С. 46-51.

7. Позднякова А. П. Динамика состояния здоровья населения в селах, прилегающих к зоне аварии РКН РС-20 в Кармакшынском районе Кызылординской области /А. П. Позднякова, К. Толеутайулы, Л. А. Жубатова //Матер. междунар. науч.-практ. конф. «Современные проблемы медицинской экологии: управление экологической безопасностью и риском». -Караганда, 2012. - С. 280-285.

8. Позднякова А. П. Закономерности динамики заболеваемости детского населения на территориях, прилегающих к месту аварии РН «Протон-М» в 2007 г. в Карагандинской области /А. П. Позднякова, А. И. Галаева, Г. К. Аширбеков //Вестн. Казахского национального медицинского университета. - 2014. - №3(1). - С. 136-141.