Қазақстандағы БМСК деңгейіндегі егде және кәрілік жастағы пациенттердің фармакотерапиясының заманауи мәселелері: STOPP/START критерийлері

Мақсаты: STOPP /START критерийлерінің көмегімен Қазақстанда МСАК деңгейінде егде жастағы және кәрі жастағы пациенттерді фармакотерапиялаудың заманауи проблемаларын анықтау .
Материалдар мен әдістер: Зерттеу Қарағанды қаласының 5 емханасы деңгейінде жүргізілді. Зерттеуге қатысушылар - 65 жастан асқан 205 пациент, созылмалы ауруларға үнемі дәрі қабылдайды. Әлеуетті ұсынылмаған дәрі-дәрмектерді іздеу үшін STOP/START критерийлері қолданылды.
Нәтижелер мен талқылау: STOP критерийлері бойынша ықтимал ұсынылмаған тағайындаулардың жиілігі 54% құрады. БМСК деңгейінде орталыққа әсер ететін гипотензивті препараттар (21%), ұзақ әсер ететін сульфонилмочевина препараттарын (16.5%) тағайындаудың, СЕҚҚ (20%) және ЖҚА кезінде ЦОГ-2 препараттарын (7%) профилактикалық тағайындаусыз ҚҚСД тағайындаудың жоғары жиілігі анықталды. START критерийлері тұрғысынан БМСК деңгейінде тағайындаулардағы рұқсаттамалардың жиілігі 23% - ды құрады. Көбінесе статиндер коронарлық, церебральды аурудың құжатталған тарихы үшін тағайындалмады (27%) және жүректің ишемиялық ауруы кезінде бета-блокаторлар (6%), АПФ систолалық СЖЖ және стенокардия кезінде (5%), бұл егде жастағы адамдарда жүрек-қан тамырлары асқынуларының жоғары қаупін тудырады.
Заключение: Зерттеу негізінде амбулаториялық деңгейде 65 жастан асқан адамдарда әлеуетті ұсынылмаған дәрілік заттарды тағайындаудың жоғарғы қаупін көрсететін алдын-алу үшін заманауи технологиялар мен құралдарды енгізуді қажет ететін мәселелер анықталды

1. Аль-Раджави Али. Распространённость назначений потенциально не рекомендованных лекарственных средств в практике ведения пациентов пожилого и старческого возраста [Текст]/ Аль-Раджави Али, С.К. Зырянов, Е.А. Ушкалова, О.И. Бутранова, А.П. Переверзев // Качественная клиническая практика. - 2019. - №1. – С.66-78

2. Панова, Е.А. Полипрагмазия у амбулаторных пациентов пожилого возраста [Текст]/ Е.А. Панова, В.А.Серов, А.М. Шутов, Н.Н. Бакумцева, М.Ю. Кузовенкова // Ульяновский медико-биологический журнал. - 2019. - №2. –С.22-28

3. Справочная система Меделемент.Электронная база клинических протоколов МЗ.РК. [Электронный ресурс]/ РЦРЗ (Республиканский центр развития здравоохранения МЗ РК).Протокол МЗ РК «Хроническая сердечная недостаточность» от «10» сентября 2020 года Протокол №115 https://diseases.medelement.com

4. Протокол МЗ РК «Артериальная гипертензия» от «3» октября 2019 года Протокол №74 https://diseases.medelement.com

5. Справочная система Меделемент.Электронная база клинических протоколов МЗ.РК. [Электронный ресурс]/ РЦРЗ (Республиканский центр развития здравоохранения МЗ РК). Протокол МЗ РК «ИБС. Стабильная стенокардия напряжения» от «30» ноября 2015. - №18 https://diseases.medelement.com https://login.medelement.com/

6. Справочная система Меделемент.Электронная база клинических протоколов МЗ.РК. [Электронный ресурс]/ РЦРЗ (Республиканский центр развития здравоохранения МЗ РК).Протокол МЗ РК «Церебральный атеросклероз»

7. Справочная система Меделемент.Электронная база клинических протоколов МЗ.РК. [Электронный ресурс]/ РЦРЗ (Республиканский центр развития здравоохранения МЗ РК).Протокол МЗ РК «Атеросклероз сосудов конечностей»

8. Beers, M.H. Explicit criteria for determining potentially inappropriate medication use by the elderly. An update. [Текст]/ M.H. Beers//Arch Intern Med. - 1997. - №157(14). – P.1531-1536. PMID: 9236554

9. Bushardt, R.L. Polypharmacy: misleading, but manageable. [Текст]/ R.L Bushardt., E.B.Massey, T.W Simpson., J.C.Ariail, K.N.//Simpson Clin Interv Aging. – 2008 - №3(2) – P.383-389. doi:10.2147/cia.s2468

10. Cohn, J.N. MOXCON Investigators. Adverse mortality effect of central sympathetic inhibition with sustained-release moxonidine in patients with heart failure (MOXCON) [Текст]/ J.N. Cohn, M.A. Pfeffer, J. Rouleau, N. Sharpe, K. Swedberg, M. Straub, C. Wiltse, T.J. Wright//Eur J Heart Fail. – 2003. - №5(5). – P.659-67. DOI: 10.1016 / s1388-9842 (03) 00163-6

11. Coming of Age: Infographic on Global Population Trends — IMF F&D [Интернет ресурс] https://www.imf.org/Publications/fandd/issues/2020/03/infographic-global-populationtrends-picture

12. Corsonello, С. Age-Related Pharmacokinetic and Pharmacodynamic Changes and Related Risk of Adverse Drug Reactions. [Текст]/ С. Corsonello, C. Pedone, R. AntonelliIncalzi// Current Medicinal Chemistry – 2010. - №17. – P.571. https://doi.org/10.2174/092986710790416326

13. Hill-Taylor, B. Application of the STOPP/ START criteria: a systematic review of the prevalence of potentially inappropriate prescribing in older adults, and evidence of clinical, humanistic and economic impact. [Текст]/ B. Hill-Taylor, I. Sketris, J. Hayden, S. Byrne, D. O’Sullivan, R.Christie//ClinPharmTher. – 2013. - №38. – P.360–372. doi: 10.1111/jcpt.12059. DOI:10.1111/jcpt.1205

14. Magro, L. Epidemiology and characteristics of adverse drug reactions caused by drug-drug interactions. [Текст]/ L. Magro, U. Moretti, R.Leone // Expert Opin Drug Saf. – 2012. - №11(1) – P.83-94. https://doi.org/10.1517/14740338.2012.631910

15. O’Mahony, D. STOPP/START criteria for potentially inappropriate prescribing in older people: version 2 [published correction appears in Age Ageing. 2018 May 1;47(3):489]. [Текст]/ D. O’Mahony, D. O’Sullivan, S. Byrne, M.N. O’Connor, C. Ryan, P.Gallagher //Age Ageing. - 2015. - № 44(2). – P.213–218. doi:10.1093/ageing/afu145

16. Perl, S. Effects of Glimepiride versus Saxagliptin on β-Cell Function and Hypoglycemia: A Post Hoc Analysis in Older Patients with Type 2 Diabetes Inadequately Controlled with Metformin. [Текст]/ S. Perl, W. Cook, C. Wei, P. Ohman, B. Hirshberg// Clin Ther. – 2016. №38(12). – P.2578-2588. PMID: 27823868

17. Swedberg K, The effects of moxonidine SR, an imidazoline agonist, on plasma norepinephrine in patients with chronic heart failure. [Текст]/ K. Swedberg, M. Bristow, J.N. Cohn// Circulation.- 2002. - №10. – P.1797 – 1803 .ttps://doi.org/10.1161/01.cir.0000014212.04920.62

18. Taché, S. V. Prevalence of Adverse Drug Events in Ambulatory Care: A Systematic Review. [Текст]/ S.V. Taché, A.Sönnichsen, D. M. Ashcroft, //Annals of Pharmacotherapy. – 2011. - №45(7–8). –P .977–989. https://doi.org/10.1345/aph.1P627

19. Taché, S. Prevalence of Adverse Drug Events in Ambulatory Care: A Systematic Review [Текст]/ S. V. Taché, A.Sönnichsen, D. M. Ashcroft// Annals of Pharmacotherapy - 2011. -№45. (7–8) - P. 977–989. https://doi.org/10.1345/aph.1P627

20. Thomas, R. A systematic review of studies of the STOPP/START 2015 and American Geriatric Society Beers 2015 criteria. [Текст]/ R.Thomas, B. Thomas// Current Aging Science. – 2019. - №12. –P.349-357 DOI: 10.2174/1874609812666190516093742

21. Tommelein, Potentially inappropriate prescribing in community-dwelling older people across Europe: A systematic literature review. [Текст]/ Tommelein, Eline&Mehuys, Els&Petrovic, Mirko& Somers, Annemie& Colin, Pieter &Boussery, Koen//European journal of clinical pharmacology. – 2015. - №71. – P. 10-13 https://www.researchgate.net/publication/282244825