ТРОМБОЦИТТЕРМЕН БАЙЫТЫЛҒАН ПЛАЗМАНЫ ҰЗАҚ УАҚЫТ ЕМДЕЛМЕЙТІН ЖАРАЛАРДЫ ЕМДЕУДЕ ТАМЫРЛЫ-СТРОМАЛЬДЫ ФРАКЦИЯМЕН БІРГЕ ОПЕРАЦИЯ АЛДЫНДАҒЫ ҚОЛДАНУ

Мақсаты. Экспериментте ұзақ уақыт жазылмайтын жараларды емдеуде тромбоциттерге бай плазма (PRP) мен стромальды-қантамырлық фракцияның (SVF) біріктірілген қолданылуының тиімділігін салыстырмалы морфометриялық, гистологиялық және гистохимиялық бағалау.

Материалдар мен әдістер. Экспериментальды зерттеу 32 қоянда жүргізілді. Жануарлардың арқа жағында 2 см диаметрі бар эксцизионды жаралар жасалды. Жануарлар кездейсоқ төрт топқа бөлінді: бақылау тобы (стандартты емдеу), физиологиялық ерітіндімен алдын ала өңдеу тобы, PRP+SVF алдын ала обработкасы бар топ және PRP+SVF алдын ала және кейінгі обработкасы бар топ. Эффективтілікті бағалау морфометриялық, гистологиялық және гистохимиялық әдістермен жүргізілді.

Нәтижелер. PRP және SVF қолдану ангиогенезді арттырды, коллаген түзілуін ынталандырды және қабыну жасушаларының санын азайтты.

Қорытынды. PRP және SVF комбинирленген қолданылуы тіндердің регенерация сапасын айтарлықтай жақсартады және созылмалы жараларды емдеуде тиімді әдіс болуы мүмкін.

1. Приказ Министра здравоохранения Республики Казахстан от 11 декабря 2020 года № ҚР ДСМ248/2020. «Об утверждении правил проведения клинических исследований лекарственных средств и медицинских изделий, клинико-лабораторных испытаний медицинских изделий для диагностики вне живого организма (in vitro) и требования к клиническим базам и оказания государственной услуги Выдача разрешения на проведение клинического исследования и (или) испытания фармакологических и лекарственных средств, медицинских изделий». Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 14 декабря 2020 года №21772. https://adilet.zan.kz/rus/docs/V2000021772/info

2. Стандарт надлежащей лабораторной практики (GLP). Приказ Министра здравоохранения и социального развития Республики Казахстан от 27 мая 2015 года № 392 «Об утверждении надлежащих фармацевтических практик». Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 30 июня 2015 года №11506. https://adilet.zan.kz/rus/docs/V1500011506

3. Masson-Meyers D.S., Andrade T.A., Leite S.N., Frade M.A. Цитотоксичность и ранозаживляющие свойства олеорезина Copaifera langsdorffii у кроликов. Int. J. Nat. Prod. Sci. 2013; 3: 10‐20.

4. Abramov Y., Golden B., Sullivan M., et al. Histologic characterization of vaginal vs. abdominal surgical wound healing in a rabbit model. Wound Repair Regen. 2007; 1 5(1): 80-86. https://doi.org/10.1111/j.1524475X.2006.00188.x

5. Allgoewer A., Mayer B. Sample size estimation for pilot animal experiments by using a Markov Chain Monte Carlo approach. Altern. Lab. Anim. 2017; 45 (2): 83-90.

6. Brown K. Chronic Wounds and Innovations in Healing. ScienceDirect. 2019; 24 (3): 138-142.

7. Butler M. Animal Cell Culture. Switzerland: Cell Engineering. Springer; 2016: 345.

8. Carter R. Integration of PRP and SVF for Tissue Regeneration. Nature Communications. 2022; 12 (4): 245249.

9. Dupras J., Vachon P., Cuvelliez S., Blais D. Anesthesia of the New Zealand rabbit using the the combination of tiletamine-zolazepam and ketamine-midazolam with or without xylazine. Can. Vet. J. 2001; 42 (6): 455-460.

10. Davis R. Challenges in Standardizing PRP and SVF Use. Journal of Clinical Research. 2022; 6 (4): 222234.

11. Dhurat R., Sukesh M.S. Principles and Methods of Preparation of Platelet-Rich Plasma: A Review and Author's Perspective. J. Cutaneous. Aesthetic. Surg. 2014; 7 (4): 189-197. https://doi.org/10.4103/0974-2077.150734

12. Foster T.. The Efficacy of PRP and SVF Combinations in Chronic Wound Management. Journal of Surgery. 2023; 18 (4): 218-231.

13. Garcia M. Innovations in Regenerative Medicine. Frontiers in Medicine. 2020; 20 (6): 146-164.

14. Hosgood G. Stages of wound healing and their clinical relevance. Vet. Clin. North. Am. Small. Anim. Pract. 2006; 36 (4): 667-685. https://doi.org/10.1016/j.cvsm.2006.02.006

15. Jangpromma N. In Vitro and in Vivo Wound Healing Properties of Plasma and Serum from Crocodylus siamensis Blood. J. Microbiol. Biotechnol. 2016; 26 (6): 11401147. https://doi.org/10.4014/jmb.1601.01054

16. Jee C. H. Effect of autologous platelet-rich plasma application on cutaneous wound healing in dogs. J. Vet Sci. 2016; 17 (1): 79-87. https://doi.org/10.4142/jvs.2016.17.1.79

17. Josh F., Kobe K., Tobita M., Tanaka R., Suzuki K., Ono K. Accelerated and safe proliferation of human adipose-derived stem cells in medium supplemented with human serum. J. Nippon. Med. Sch. 2012; 79: 444-452. https://doi.org/10.1272/jnms.79.444

18. Kanashiro G.P., Cassu R.N. Anestesia em animais selvagens e de laboratório. Manual de terapêutica veterinária. São Paulo: Roca; 2008: 728-745.

19. Kim H. Platelet-Rich Plasma in Regenerative Surgery. BMJ Open. 2018; 4 (2): 114-117.

20. Kosaka K., Takayama N., Paul S.K. iPSC-derived megakaryocytes and platelets accelerate wound healing and angiogenesis. Stem. Cell. Res. Ther. 2024; 15: 364. https://doi.org/10.1186/s13287-024-03966-z

21. Koschwanez H.E., Broadbent E. The use of wound healing assessment methods in psychological studies: a review and recommendations. Br. J. Health. Psychol. 2011; 16: 1-32.

22. Kwan P.O., Tredget E.E. Etiological principles of scar and contracture. Hand. Clin. 2017; 33 (2): 277-292.

23. Laidding S.R., Francisca J.F., Faruk M., Palissei A.S., Warsinggih S.B., Bukhari A., Massi M.N., Islam A.A. Combination of platelet-rich plasma and stromal vascular fraction on the level of transforming growth factor-β in rat subjects experiencing deep dermal burn injury. Ann. Med. Surg. (Lond). 2020; 60: 737-742.

24. Lee D. SVF and PRP: Mechanisms of Action in Wound Healing. Lancet. 2019; 4 (1): 174-179.

25. Lemo N. Cutaneous reepithelialization and wound contraction after skin biopsies in rabbits: a mathematical model for healing and remodelling index. Vet. Arh. 2010; 80: 637-652.

26. Majeed A.A., Abood D.A. Histological assessment of the efficiency of rabbit serum in healing skin wounds. Vet. World. 2019; 12 (10): 1650-1656. https://doi.org/10.14202/vetworld.2019.1650-1656

27. Martin A. Future Perspectives in Regenerative Medicine. Clinical Medicine. 2023; 16 (3): 391-410.

28. Ranieri M., Marvulli R., D’Alesio E. Effects of Intradermal Therapy (Mesotherapy) on Bilateral Cervicobrachial Pain. J. Personalized Med. 2024; 14 (1): 122. https://doi.org/10.3390/jpm14010122

29. Nachira D. Successful Therapy of Esophageal Fistulas by Endoscopic Injection of Emulsified Adipose Tissue Stromal Vascular Fraction. Gastroenterology. 2021; 160 (4): 1026-1028. https://doi.org/10.1053/j.gastro.2020.12.063

30. Nauta A.C., Gurtner G.C., Longaker M.T. Adult stem cells in small animal wound healing models. Wound Regeneration and Repair Methods and Protocols. New York: Humana Press; 2013: 81-98.

31. Nguyen A., Guo J., Banyard D.A., Fadavi D., Toranto J.D., Wirth G.A., Paydar K.Z., Evans G.R., Widgerow A.D. Stromal vascular fraction: A regenerative reality? Part 1: Current concepts and review of the literature. J. Plast. Reconstr. Aesthet. Surg. 2016; 69 (2): 170-179. https://doi.org/10.1016/j.bjps.2015.10.015

32. Olsson M., Jarbrink K., Divakar U., Bajpai R., Upton Z., Schmidtchen A., Car J. The humanistic and economic burden of chronic wounds: A systematic review. Wound Repair and Regeneration. 2019; 27: 114-125. https://doi.org/10.1111/wrr.12683

33. Pak I., Askarov M., Klyuyev D., Tak M.S., Batenova U., Yeskermessov D., Kamyshanskiy Y. PRP Pre-treatment of the Implantation Zone Improves the Survival Rate of Fat Autograft. Front. Bioeng. Biotechnol. 2025; 13: 1545419. https://doi.org/10.3389/fbioe.2025.1545419

34. Papazoglou E.S. Image analysis of chronic wounds for determining the surface area. Wound Repair Regen. 2010; 18 (4): 349-358. https://doi.org/10.1111/j.1524475X.2010.00594.x

35. Pavletic M.M. Atlas of Small Animal Reconstructive Surgery. Philadelphia: WB Saunders; 1999: 12-19.

36. Planz V., Franzen L., Windbergs M. Novel in vitro approaches for the simulation and analysis of human skin wounds. Skin. Pharmacol. Physiol. 2015; 28: 91-96.

37. Romanelli M. Use of diagnostics in wound management. Curr. Opin. Support. Palliat. Care. 2013; 7: 106‐110.

38. Sabol F. Immunohistological changes in skin wounds during the early periods of healing in a rat model. Veterinarni Medicina. 2012; 57: 77-82.

39. Swaim S.F., Henderson R.A. Small Animal Wound Management. Baltimore: Williams & Wilkins; 1997: 1-12.

40. Tajima S., Tobita M., Orbay H., Hyakusoku H., Mizuno H. Direct and indirect effects of a combination of adipose-derived stem cells and platelet-rich plasma on bone regeneration. Tissue Eng. 2014; 21: 895-905. https://doi.org/10.1089/ten.TEA.2014.0336

41. Aghaloo T.L., Moy P.K., Freymiller E.G. Investigation of platelet-rich plasma in rabbit cranial defects: A pilot study. Journal of Oral and Maxillofacial Surgery. 2002; 60 (10): 1176-1181.

42. Tsubota K. Treatment of persistent corneal epithelial defect by autologous serum application. Ophthalmology. 1999; 106 (10): 1984-1989. https://doi.org/10.1016/S01616420(99)90412-8

43. Wilson P. The Role of SVF in Chronic Wound Healing. Clinical Research Journal. 2021; 48 (6): 149-148.

44. Xu P. Platelet-rich plasma accelerates skin wound healing by promoting re-epithelialization. Burns. Trauma. 2020; 8: tkaa028. https://doi.org/10.1093/burnst/tkaa028

45. Zhang L. PRP and Its Applications in Wound Healing. Heliyon; 2021: 512.

46. Hersant B., Bouhassira J., SidAhmed-Mezi M. Should platelet-rich plasma be activated in fat grafts? An animal study. J. Plast. Reconstr. Aesthet. Surg. 2018; 71 (5): 681-690. https://doi.org/10.1016/j.bjps.2018.01.005