Preview

Медицина және экология

Кеңейтілген іздеу

ІШКІ МЕН СЫРТҚЫ СӘУЛЕЛЕУ ӘСЕРіНЕ ¥ШЫРАFАН ЕГЕУК¥ЙРЬҚТАРДЫҢ АТАЛЫК БЕЗДЕРІНДЕГІ ГИСТОМОРФОЛОГИЯЛЫҚ ІЗГЕРІСТЕРДЫ САЛЫСТЫРМАЛЫ СИПАТТАМАСЫ

Толық мәтін:

Аннотация

Иондағыш сәуле әсеріне душар болгандардын кептеген буліндіргіш салдарымен коса урпак жангырту жуйесіне де ерекше мән белінеді. Хиросима мен Нагасакидагы атомдык бомбалаудын салдарын зерттеген жапон галымдарынын енбектеріндегі нейтронды-белсенді Марганец-56 (56Mn) р8дионуклидінін басым релі заманауи жагдайда да кызыгушылык арттырады. Осыган суйене отырып, р- мен Y-сәулелеу әсеріне ушыраган егеукуйрыктардын екпесіндегі микроскопиялык езгерістерді зерттеу максатымыз туындады. Тәжірибе жузінде «Вистар» тукымды 227-335 гр салмагы бар аталык жынысты 30 егеукұйрык пайдаланылган. Жануарларга сәулелеуден кейін 3-ші, 14-ші және 60-шы тәуліктерде некропсия жургізу барысында аталык бездерін алып, 10%-тік формалинде фиксацияладык. Тін фрагменттерін парафинге куйып, калыңдыгы 4 мкм келденен сериялык кесінділер дайындап, әрі карай гематоксилин мен эозинмен (Н&Е) боядык. Тәжірибелік зерттеу нәтижелеріне сай, сырткы сәулелеу (60Со) әсерімен салыстырганда, марганецтін нейтронды-белсендірілген диоксидінін (56Mn) егеукуйрыктар атабездеріне ыкпалы кеш мерзімі аясында ангарылган дистрофиялык пен некробиоздык удерістердін жузінде ішкі сәулелеудН әсер ету каупі жогарырак екені купталган. Алынган нәтижелер, негізінен иондагыш радиациянын әсерінен туындайтын гистоморфологиялык езгерістер сипатынын жалпы сәулелеудін дозасы мен туріне байланысты дамитыны дәлелденген.

Авторлар туралы

Д. Е. Узбеков
Семей медицина университет
Қазақстан


Н. Ж. Чайжунусова
Семей медицина университет
Қазақстан


Д. М. Шабдарбаева
Семей медицина университет
Қазақстан


Г. К. Амантаева
Семей медицина университет
Қазақстан


Ы. О. Кайрханова
Семей медицина университет
Қазақстан


А. А. Жакипова
Семей медицина университет
Қазақстан


С. А. Апбасова
Семей медицина университет
Қазақстан


С. Е. Узбекова
Семей медицина университет
Қазақстан


Ж. Ж. Абишев
Семей медицина университет
Қазақстан


Б. .. Русланова
Семей медицина университет
Қазақстан


А. А. Дюсупова
Семей медицина университет
Қазақстан


Ж. Б. Касымбай
Семей медицина университет
Қазақстан


Әдебиет тізімі

1. Никитин Н. А. Анатомические особенности венозного оттока от репродуктивных органов крыс /Н. А. Никитин, А. В. Никитина, А. В. Байтингер //Бюллетень сибирской медицины. - 2012. - №2. - С. 84-92.

2. Патент №21845. Способ топометрическо-дозиметрической подготовки экспериментальных животных к облучению /М. Н. Сандыбаев, Б. А. Жетписбаев, Н. А. Базарбаев и др.; Опуб. 16.11.2009, Бюл. №11. - 4 с.

3. Патент №21532. Эксперименттік жануарларды сэулелендіруге арналган тор /Б. А. Жетписбаев, Н.А. Базарбаев, М. Н. Сандыбаев, О. З. Ильдербаев; Жариял. 14.08.2009, Бюл. №8. - 4 б.

4. Рахыпбеков Т. К. Радиационно-биологический эксперимент на комплексе исследовательских реакторов «Байкал-1» /Т. К. Рахыпбеков, М. Хоши, В. Ф. Степаненко и др. //Человек. Энергия. Атом. - 2015. - №2 (24). - С. 43-45.

5. Узбeкoв Д. E., Гиcтoмopфoлoгичecкиe пpoцeccы в тгани ceмeнникoв пpи вoздeйcтвии иoнизиpуюыeгo излучeния /Д. E. Узбeкoв, M. Хоши, Н. Ж. Чaйжунуcoвa //Междунар. журн. прикладных и фундаментальных исследований. - 2017. - №1(2). - С. 258-263.

6. Gallegos I. Immunohistochemistry expression of P53, Ki67, CD30, and CD117 and presence of clinical metastasis at diagnosis of testicular seminoma /I. Gallegos, J. P. Valdevenito, R. Miranda //Applied Immuno histochemistry and Molecular Morphology. - 2011. -V. 19, №2. - P. 147-152.

7. Gong E. Low-dose-rate radiation exposure leads to testicular damage with decreases in DNMT1 and HDAC1 in the murine testis Gong E., Shin I., Son T. et al. // Journal of Radiation Research. - 2014. - Vol. 55, №1. - P. 54-60.

8. Kerr G. D. Workshop report on atomic bomb dosimetry-review of dose related factors for the evaluation of exposures to residual radiation at Hiroshima and Nagasaki /G. D. Kerr, S. D. Egbert, I. Al-Nabulsi //Health Physics. - 2015. -V. 109, №6. - P. 581-600.

9. Murase K. Effects of the Fukushima Daiichi nuclear accident on goshawk reproduction /K. Murase, J. Murase, R. Horie //Scientific Reports. - 2015. - V. 5. - 9405 p.

10. Stepanenko V. Internal exposure to neutron-activated 56Mn dioxide dioxide powder in Wistar rats: part 1: dosimetry /V. Stepanenko, T. Rakhypbekov, K. Otani //Radiation and Environmental Biophysics. - 2017. - V. 56, №1. - P. 47-54.

11. Uzbekov D. Rаdiаtiоn еffеcts оn mоrрhоfunctiоnаl structure оf the mаlе rерrоductivе systеm /D. Uzbekov, M. Hoshi, N. Chaizhunusova //Astana medical journal. - 2017. - №1(91). - P. 94-100.


Рецензия

Дәйектеу үшін:


Узбеков Д.Е., Чайжунусова Н.Ж., Шабдарбаева Д.М., Амантаева Г.К., Кайрханова Ы.О., Жакипова А.А., Апбасова С.А., Узбекова С.Е., Абишев Ж.Ж., Русланова Б..., Дюсупова А.А., Касымбай Ж.Б. ІШКІ МЕН СЫРТҚЫ СӘУЛЕЛЕУ ӘСЕРіНЕ ¥ШЫРАFАН ЕГЕУК¥ЙРЬҚТАРДЫҢ АТАЛЫК БЕЗДЕРІНДЕГІ ГИСТОМОРФОЛОГИЯЛЫҚ ІЗГЕРІСТЕРДЫ САЛЫСТЫРМАЛЫ СИПАТТАМАСЫ. Медицина және экология. 2020;(1):88-96.

For citation:


Uzbekov D.Ye., Chaizhunusova N.Zh., Shabdarbayeva D.M., Amantayeva G.K., Kairkhanova Y.O., Zhakipova A.A., Apbasova S.A., Uzbekova S.Ye., Abishev Zh.Zh., Rusianova B..., Dussupova A.A., Kasymbay Zh.B. COMPARATIVE CHARACTERISTICS OF HISTOMORPHOLOGIC CHANGES IN THE TESTIS OF RATS EXPOSED TO INTERNAL AND EXTERNAL RADIATION. Medicine and ecology. 2020;(1):88-96. (In Russ.)

Қараулар: 216


ISSN 2305-6045 (Print)
ISSN 2305-6053 (Online)