АРАЛ ТЕҢІЗІНІҢ ШАҢ-ТҰЗДЫ АЭРОЗОЛЬДЕРІНІҢ ӘСЕР ЕТУ КЕЗІНДЕГІ ЖҮКТІ АҚ ТҮСТІ ЕГЕУҚҰЙРЫҚТАРДЫҢ ҚАНЫНДАҒЫ АЗОТ ОКСИДІНІҢ ӨЗГЕРІСІ

Зерттеудің мақсаты - Арал теңізінің шаң-тұз аэрозольдерінің әсер етуі кезінде ақ нашар тұқымды егеуқұйрықтардың қанындағы азот оксидінің мәнін зерттеу. Жүргізілген зерттеу мәліметтері бойынша біз тәжірибелі топтарда бақылау тобымен салыстырғанда азот оксидінің мәні жоғары екенін анықтадық және жүктіліктің 14-ші күніне концентрацияның жоғарлауы байқалмайды, сондай-ақ тәжірибелі топтарда тек төмендеу үрдісі байқалады. Созылмалы гипоксияда азот оксидінің концентрациясы жоғарылайды, бұл гипоксикалық стресс жағдайында олардың маңызды рөлін түсіндіреді. Осылайша, азот оксиді ағзадағы, оның ішінде репродуктивті жүйедегі көптеген физиологиялық және патофизиологиялық процестерді реттеуде маңызды рөл атқарады.

Азот оксиді (NO), Арал теңізі, шаң-тұзды аэрозольдер, репродуктивті жүйе, оксид азота (NO), Аральское море, пыле-солевые аэрозоли, репродуктивная система

1. Голиков П. П. Метод определения нитрита/нитрата (nox) в сыворотке крови /П. П. Голиков, Н. Ю. Николаева //Биомедицинская химия. - 2004. - №1. - C. 79-85.

2. Постановление Правительства Республики Казахстан №1030 от 7 августа 2012 г. «О внесении изменений и дополнений в постановление Правительства Республики Казахстан №1576 от 21 декабря 2011 г. «Об утверждении Правил отбора проб, перемещаемых (перевозимых) объектов».

3. Приказ Министра Здравоохранения Республики Казахстан №442 от 25 июля 2007 г. «Правила проведения доклинических исследований, медико-биологических экспериментов и клинических испытаний в Республике Казахстан».

4. Татина Е. С. Актуальность исследования состояния здоровья населенья Приаралья в современных условия /Е. С. Татина, Б. Т. Есильбаева, В. Н. Кислицкая //Успехи современного естествознания. - 2014. - №9. - C.167-169.

5. Duckies S. P. Hormonal modulation of endothelial NO production /S. P. Duckies, Y. M. Miller. - NY, 2010. - 356 p.

6. McCann S. M. The role of nitric oxide in reproduction /S. M. McCann, V. Rettori //Proc. Soc. Exp. Biol. Med. - 1996. - V. 11. - P. 7-15.

7. Shukovski L. The involvement of nitric oxide in the ovulatory process in the rat /L. Shukovski, A. Tsafiri //Endocrinology. - 1994. - V. 135. - P. 2287-2290.

8. Turdybekova Ya. G. Women's Reproductive Health in the Areas Bordering the Aral Sea Region /Ya. G. Turdybekova, I. L. Kopobayeva, B. Zh. Kultanov, T. S. Slobodchikova //Biol. Med. (Aligarh). - V. 7(5): BM-143-16, 3 pages.

9. Turdybekova Ya. G. The Health Status of the Reproductive System in Women living in the Aral Sea region /Ya. G. Turdybekova, R. S. Dosmagambetova, S. U. Zhanabaeva // Macedonian Journ. Of Medical Sciences. - 2015. -№3(2). - P. 195-198.